Medycyna mięśniowo-szkieletowa wywodzi się z tzw. medycyny ortopedycznej („orthopaedic medicine”) rozwiniętej przez słynnego brytyjskiego internistę i ortopedę, Jamesa Cyriaxa), Dzisiejsza medycyna mięśniowo-szkieletowa korzysta z doświadczeń ortopedii, medycyny bólu, rehabilitacji i fizjoterapii, anatomii funkcjonalnej, neurofizjologii, biomechaniki, a także neurologii i medycyny ogólnej, zarówno w diagnostyce, jak i w leczeniu.
Lekarz medycyny mięśniowo-szkieletowej posługując się badaniem ortopedycznym, neurologicznym i manualnym, analizuje subtelne zmiany w układzie ruchu, które zachodzą wskutek procesów chorobowych, urazów, przeciążeń, a także pod wpływem długotrwałego bólu. Badanie fizykalne obejmuje nieraz okolice odległe od bolesnego miejsca. Analiza wyników badań dodatkowych i obrazowych nigdy nie wyprzedza ani nie zastępuje badania fizykalnego.